Birilerinin beni aşkın, sevginin, sevdanın, adı ne ise, bunun olmadığına ikna etmesi çok zor. Bunun iyimserlikle ilgisi yok. Ben bir aşk çocuğuyum çünkü, nedeni bu. Babam anneme, annem de babama âşıktı. 1960’larda milliyetçi ve yaralı bir Ermeni adam, yetim bir Çerkes kadınına neden tutulsun ki! Annem yıllar sonra, “Aslında Markar” demişti, “Aklımın köşesinden bile geçmezdi bir Ermeni ile hayatımı birleştireceğim.” Öyle basit bir mücadeleden bahsetmiyorum. Burada ayrıntılarına da girmek istemiyorum. Sadece akrabasız büyüdüğümüzü söylemem yeterli olacaktır.

Son bir sahne hatırlıyorum…

Daha doğrusu sadece o sahne kazınmış görsel hafızama. Babam ilk felcini geçirmiş. Osmanbey’deki büyük evdeyiz. Yıl 1994 olsun. Annem babamı bebekler gibi giydirmiş, salonda, o eskiden oturup saatlerce kahve içip sohbet ettikleri berjerlerindeler yine, karşılıklı… Ben salonu gören Amerikan mutfakta çay dolduruyorum. İşe gitmek üzereyim. Gözüm onlara takılıyor bir an. Babam hâlâ çekici. Erkekliğinin şıklığından hiç taviz vermiyor. Bunu bildiğim için dükkâna gelen özel berberini eve getirtmeye devam ediyorum.

Annem ile babam göz gözeler, görüyorum.

Beni fark etmeleri mümkün değil. Mahcup da olsam birkaç dakika onları izliyorum. Kocaman adam olmuşum. Yine de bu muhabbetleri bana huzur veriyor. Kendimi çok, nasıl derler, “iyi” hissediyorum. Kahvelerini içiyorlar. Babamın suratında muzip bir gülümseme var. Ona hep öyle bakar. Annem ona bir şeyler söylüyor ara ara. O da onun söylediklerini ne kadar önemsediğini belli etmek için (konuşamıyor ve doktorlarından biliyorum ki aslında anlamıyor da) sanki duyduklarına çok şaşırıyormuş gibi başını aşağı yukarı sallarken, “hmm, hmm” diye sesler çıkarıyor.

Biliyorum ki, şimdi, anlamasına da gerek yok. Annem de çok önemli şeyler söylemiyor zaten. Tonton (babamın anneme hitap şekli, hiç romantik değil bence) onunla konuşmak, onu seyretmek istiyor sadece. Babam bunu biliyor. Beyine giden ana damarın tıkanması, babamın annemi sevdiğini “bilmesine” engel değil. Öyle saatlerce oturacaklar. Annem tüm telkinlere rağmen onu hastaneye yatırmayacak. Son gününe kadar “evinde” bakacak ona. Gittiği için ona hep kızacak. Kendi gidişine az kala, “Nefret ediyorum babandan!” diye bağırıp bana, onun resmini duvardan indirecek kadar kızgın, ona.

Pembe bir tablodan bahsetmiyorum. Evlilikleri kolay geçmedi. Evlilikler, ilişkiler öyle kolay geçmez. İlişkiler kolay değildir. Hiçbir şey kolay değildir. Evrende çürüme prensibi vardır çünkü. Varoluşun ilk ânı çürümenin başladığı andır da. Bu nedenle canlı kalmak için emek vermek mecburidir. Zor’un birlikte iyi edilmesinden hayat bulur sevgi. Gerisi tek kişilik oyunlardır. Sizin olması ile zor olması arasında doğrudan bir bağ vardır. Bu iyi bir haberdir.

Bir de neden kolay değildir biliyor musunuz? İki insan karşı karşıya geldiğinde, iki küçük evren karşılaşır, ya teğet değip geçerler, ya da çarpışmaya karar verirler. Çarpışmaya karar verirlerse, kaos ortaya çıkar. Kaos kötü bir şey değildir. Korkutucudur sadece. Birbirlerinin hikâyesini hiç bilmezler çünkü bu kararı verirken. İki kişiye ait iki kocaman yabancı- belirsiz geçmiş, çarpışır. Ne büyülü bir şey değil mi? Bu bir duygudur sadece, bir his. Bilimsel açıklamaları, feromonları, böbrek üstü bezlerini, Freud’u, Schopenhauer’in tezlerini biliyorum. Bunlar başlangıç sermayesidir belki. İlişki, bundan öte bir “şey” gerektirir. Birlikte sermaye yaratmayı. Tanımadığın o insana zarafetle zaman, mekân tanımayı. Birbirinin önünde ruhunu yavaş yavaş soymayı, çıplak kalmayı gerektirir. Bu bir taviz, iyilik veya ödün değildir. Öyle ilişkiler de çok. Bağlanmak ile bağımlı olmanın birbirine karıştırıldığı. Bağımlı olmak, adı üstünde, bir hastalıktır. Onun adı ilişki değil, çelişkidir. Çünkü insan ancak özgür iradeyle çarpışmaya engel olmadığında âşık olabilir, bağlanabilir. İhtiyaçlar, mantık, korku aşk üretmez. Mönüden balık seçip, “neden et yiyemiyorum” diye şikâyet edemezsiniz.

İnsanlar, karşılarına çıkan bir insana, yani yepyeni koca bir evrene, bir ayakkabının eskimesine tanıdıkları zamanı bile ayırmıyorlar değil mi? Ayırsalar bile, o kişiye kendi projeleri olarak bakıyorlar, değil mi? Oysa, büyük teminatlar vermeden, hayal yığması yapmadan, sadece yan yana durmak gerekirdi, belki. Yan yana durmak ve hayatın üzerinizden geçmesine izin vermek. Bakalım neler olacak? Dalgalar vurup geri çekildiğinde, geriye ne kalacak? İki kişi kalıyorsa, buna güvenebilirsiniz. Güvendiğiniz şey, o değil, siz’sinizdir çünkü.

İki kişiye, bir kişiden daha fazla güvenebilirsiniz. Basit bir matematik meselesi.