Gözde olmak ya da gözden düşmek,
korku içinde yaşamaktır.
Bedeni ciddiye almaksa
acı çekebileceğini kabul etmek.
Gözde olmak ya da gözden düşmek,
korku içinde yaşamaktır demek
ne anlama gelir?
Kayırılmak aşağılar:
Kaybetmekten korkarız,
kazanmaktan da korkarız.
O yüzden gözde olmak ya da gözden düşmek,
korku içinde yaşamaktır.
Bedeni ciddiye almak,
acı çekebileceğini kabul etmektir demek
ne anlama gelir?
Acı çekerim, çünkü bir bedenim ben:
beden olmasam
nasıl acı çekerdim ki?
O yüzden bedenlerinin iyiliğini
kamu iyiliğinin önüne koyanlara
emanet edilebilir devlet;
siyasi yapıya
kendi bedenleri kadar iyi bakanlar da
devleti yönetmeye layıktır.
Lao Tzu
(Ursula K. Le Guin yorumuyla)
Mistik Lao Tzu, politik iktidarın gizemini yerle bir ediyor.
Otokrasi ve oligarşi, iktidarı büyülü bir şekilde kazanıldığı ve fedakarlıkla korunduğu, iktidardakilerin de güçsüzlerden açıkça üstün olduğu inancını yayarlar.
Lao Tzu ise siyasal iktidarı büyülü bir şey olarak görmez. Haklı iktidarın kazanıldığını, haksız iktidarın ise gasp edildiğini düşünür. İktidarı bir erdem olarak değil, erdemin bir sonucu olarak görür. Demokrasiler bu görüş üzerine kuruludur.
Kendini ya da başkalarını feda etmenin, iktidarı yozlaştırdığını söyler, iktidar Yol’u izleyen herkesin ulaşabileceği bir şeydir. Bu radikal bir biçimde altüst edici bir tavır. Anaristlerle Taocuların iyi arkadaş olmalarına şaşırmamalı.”
• Le Guin’in bu bölümdeki çevirisi (yukanda da itiraf ettiği gibi) kendi politik tavrı yüzünden biraz “sorunlu hale gelmiş. Bizim “devlet”, “kamu iyiliği” ve “siyasi yapı” diye çevirmeye çalıştığımız terim, Le Guin’in metninde commonwealth, public good ve body politic: Çincede ise (Pinyin transliterasyonuyla) tianxia (Le Guin’in transliterasyonuyla t’ien hsia: bkz. 13. Bölüm sonnotu). Diğer çevirilerin çoğu bu kavramı “ülke” ya da “krallık” terimleriyle karşılamış. Kelime anlamıyla “göğün altındakiler” demek, ama o zamanlardan beri, “İmparatorun hükmü altındaki topraklar” anlamında kullanılıyor (zaten “İmparator”da Huangdi yani “Göğün Oğlu” demek). Le Guin belli ki, İmparator, Kral gibi monarşik/despotik terimleri kullanmaktan kaçınma uğruna, tianxia’ya Commonwealth demiş, yani hem “kamu iyiliği/refahı” hem de “devlet”. Bu tercih metnin kastettiği şeyi bozmuyor, ancak Türkçeye çevirirken yeni sorunlar yaratabiliyor. -çn.
